درباره ما
آثار باقیمانده از تجارب دیرپای شهر و معماری در سرزمین ایران، در کنار آداب و رسوم، عقاید و اندیشه‌ها، مکتوبات و دیگر آثار هنری، بخشی از مهمترین مظاهر فرهنگ ایرانی هستند. شناخت و تعمق در این آثار و سیر تکوین و تکامل آنها در بستر تاریخی سرزمین ایران، زمینه‌ساز شناخت هویت فرهنگی انسان ایرانی در طول تاریخ سرزمین است. در این راستا اقسام اسناد و مدارک مرتبط با این آثار، از جمله متون تاریخی، اسناد تصویری تاریخی و ... که در دوره‌های مختلف، با اهداف گوناگون و در اقسام متنوع تهیه شده‌اند، از مهمترین منابع تحقیق در تاریخ شهر و معماری ایران هستند. اما در شرایط کنونی، دسترسی و بهره‌گیری از این منابع در تحقیقات مرتبط با تاریخ شهر و معماری، به دلایل گوناگون، از جمله پراکندگی اسناد در مراکز اسناد گوناگون و نزد اشخاص، فقدان اقدامات جامع مرتبط با گردآوری، دسته‌بندی و ارائه اسناد (تهیه فهرست جامع از منابع و اسناد تصویری) و فقدان برنامه منضبط و شیوه علمی به منظور بررسی تصاویر به مثابه منابع تاریخ شهر و معماری با چالش مواجه است.
اهداف تشکیل پایگاه نگارستان عبارتند از:
١- ایجاد زمینه ارتقاء سطح دانش درباره تاریخ شهر و معماری، به عنوان بخشی از مهمترین مظاهر فرهنگ ایران
٢- فراهم آوردن امکان پژوهش‌های عمیق‌تر و گسترده‌تر در مورد اسناد تصویری تاریخی
٣- تسهیل امکان دسترسی به اسناد تصویری تاریخی توسط پژوهشگران
بانیان پایگاه نگارستان بر آن هستند تا با به کارگیری روشی مشخص، در فرایندی تدریجی، به گردآوری، دسته‌بندی و عرضه اسناد تصویری تاریخی در حوزه شهر و معماری بپردازند. در گام نخست تلاش بر گردآوری و ارائه بیشترین تعداد ممکن از اسناد تصویری است و بررسی صحت و سقم اطلاعات موجود راجع به اسناد و خواناسازی آنها در مراحل بعد صورت خواهد گرفت.
این پایگاه بر مبنای تعاریف و مفروضات زیر شکل گرفته است.
اسناد تصویری تاریخی
در این پایگاه، اسناد تصویری تاریخی به هر نوع مدرک یا رسانه تصویری (اطلاعات ثبت شده تصویری) دلالت دارد که بنابر میزان استعداد هرکدام از انواع، اخباری را در مورد تاریخ شهر و معماری ایران به ما می‌رسانند و می‌توان از محتوای آنها اطلاعی در مورد تاریخ شهر و معماری در ایران به دست آورد.
انواع اسناد تصویری تاریخی
اسناد تصویری تاریخی را می‌توان در سه دسته زیر در نظر گرفت:
• نقش بر کاغذ: نقشه (کلان و خرد)، عکس، نقاشی، تمبر و...
• نقش بر بنا: دیوارنگاره، نقش برجسته، کاشی و...
• نقش بر اشیاء: ظرف، فرش، ابزار، سکه، مهر و...
در این پایگاه، به منظور سهولت ارائه اسناد و آشنایی عنوان‌ها با ذهن مخاطب، اسناد در دسته‌بندی‌های زیر عرضه می‌شوند:
نقشه، عکس، نقاشی، نقش برجسته و کاشی، نقش اشیاء.
دامنه محتوایی اسناد
اسناد تصویری موضوع نگارستان، ناظر بر اسنادی است که صورتی از معماری، شهر، سرزمین و یا رفتار فرهنگي در آنها را بازنمایی می‌کنند.
دامنه مکانی و زمانی
دامنه مکانی نگارستان معطوف به قلمرو فرهنگی سرزمین ایران است. این سرزمین به علت ویژگی های متفاوت از جمله موقعیت جغرافیایی، سابقه زیست طولانی، شرایط اجتماعی، و... تغییرات فراوانی را تجربه کرده است. حدود این تغییرات را می‌توان گستره‌ای که از شرق و شمال شرق، رودخانه سند و ماوراءالنهر، در شمال غرب و غرب، رشته کوه‌های قفقاز و بین‌النهرین و در جنوب، محدوده قابل زیست حاشیه جنوبی خلیج فارس است، دانست. آغاز دامنه زمانی موضوع نگارستان، منطبق بر سابقه زیست در قلمرو فرهنگی این سرزمین است و انتهای آن، اکنون است، لیکن فعلاً پایان دوره پهلوی دوم انتهای دامنه زمانی نگارستان در نظر گرفته شده است.
